Intuicyjnie każdy z nas wie, co oznacza kwestionariusz lub ankieta. Rozumiemy te pojęcia zazwyczaj jako narzędzia badawcze i rzeczywiście – jest to ich podstawowe znaczenie. Istnieje jednak różnica między jednym a drugim pojęciem, wynikająca przede wszystkim ze sposobu zadawania pytań. W tym artykule przybliżymy Wam, czym jest kwestionariusz ankiety i kwestionariusz wywiadu, przedstawimy także przykłady zbierania informacji tymi metodami i gotowe pytania, które będziecie mogli zadać w swoich badaniach jakościowych lub ilościowych.
Kwestionariusz ankiety – definicja:
Zacznijmy od słownikowego wyjaśnienia pierwszego z omawianych narzędzi badawczych. Specjaliści od gromadzenia informacji definiują kwestionariusz ankiety jako formularze z pytaniami skierowanymi do respondentów z prośbą o odpowiedź, które przeprowadzać można z wykorzystaniem różnych technik, takich np. jak CAWI, czy CATI.
Do tej kategorii należy zdecydowana większość ankiet online, różniących się od siebie ze względu na zastosowanie, cel badania, zadawane pytania (pytania półotwarte, o ocenę zamknięte, macierzowe, otwarte, etc.), tytuł badania, czy sposób dotarcia do respondenta.
Przyjrzyjmy się teraz konkretnym przykładom ankiet.
Tworzenie skutecznej ankiety – podstawy
W tym darmowym ebooku krok po kroku wytłumaczymy Ci, jak stworzyć badanie w formie ankiety i jakie korzyści daje zbieranie opinii za pośrednictwem ankiet.
Kwestionariusz ankiety – motywacja do pracy
Badania pracowników to podstawa pracy każdego specjalisty HR, a pytania dotyczące samopoczucia i kondycji mentalnej załogi zyskały w ostatnich latach na popularności, w sporej mierze za sprawą rosnącej popularności pracy zdalnej (częściowo wymuszonej przez pandemię).
Cel badania personelu jest jasny: zdobycie informacji w badaniach ilościowych na temat odsetka niezadowolonych lub pozbawionych motywacji pracowników, a następnie dotarcie (w najlepszym scenariuszu) do każdego z nich, by dogłębniej przeanalizować zjawisko.
Osoba przeprowadzająca badanie może zbierać informacje na temat motywacji pracowników, stresu, oceny pracy zdalnej, mobbingu w biurze, czy też relacji z przełożonym lub współpracownikami.
Formę i zakres ankiety sprecyzuje cel badania, jednak każdy tego typu kwestionariusz powinien zawierać: zaproszenie do wypełnienia ankiety, odpowiednio dopasowane pytania oraz podziękowanie za wzięcie udziału i informacje, do czego zebrane dane zostaną wykorzystane.
Zobacz szablon gotowej ankiety dotyczącej motywacji w pracy.
Pytanie o wynagrodzenie wiele mówi na temat motywacji pracownika.
Kwestionariusz ankiety – stres
Jak już wspomnieliśmy, badania HR mogą przybierać różne formy. Jednym z poważniejszych wyzwań, z jakimi mierzą się dziś pracownicy na całym świecie, jest stres i wypalenie zawodowe.
Według opublikowanego w 2022 roku raportu Deloitte, 53% kobiet odczuwa w pracy większy stres niż przed rokiem, 46% jest wypalonych, a 33% z 5000 przepytanych pań wzięło w ostatnim czasie urlop na podratowanie zdrowia psychicznego.
To ogromne liczby, a za każdą z nich stoją problemy osobiste konkrentych osób. Nie można ich lekceważyć, dlatego tak ważne jest to, by stale monitorować kondycję mentalną pracowników i dbać o ich dobre samopoczucie w miejscu pracy.
Zobacz szablon gotowej ankiety badającej stres w pracy.
Przykładowe pytanie o stres w miejscu pracy.
Kwestionariusz ankiety – metryczka
Ważną częścią każdego kwestionariusza zbierającego szczegółowe informacje na temat respondenta (klientów, pracowników, studentów, etc.) jest metryczka. To miejsce w formularzu, lub rodzaj ankiety, gdzie mogą paść pytania m.in. o stan cywilny, wykształcenie, wiek, miejsce zamieszkanie, pochodzenie, płeć, czy zatrudnienie respondenta.
Nie każda ankieta online zawiera metryczkę (dany temat badania może jej nie wymagać), ale z pewnością przyda się ona w kwestionariuszu służącym zbieraniu informacji do dalszej analizy. Formularz zawierający ten rodzaj pytań znajdziemy m.in. w badaniach klientów/pracowników, badaniach demograficznych czy realizowanych na potrzeby prac dyplomowych.
Zobacz przykład metryczki w szablonie badania Candidate Experience.
Prosty przykład pytania o wiek w metryczce.
Kwestionariusz ankiety badawczej
Zanim przejdziemy do badań realizowanych przez studentów, zatrzymajmy się jeszcze na moment na przykładzie ankiety badawczej. Wykorzystywana jest ona do zbierania informacji do prac naukowych, realizowanych zarówno na potrzeby środowisk akademickich, ale też przez uczniów czy firmy.
Przykładem takiego kwestionariusza jest np. badanie postaw internautów wobec zakupów w sieci. Zbieranie takich danych przez firmę może pozwolić jej zrozumieć postawy klientów i wyciągnąć odpowiednie wnioski dotyczące uruchomienia sprzedaży (lub nie) swoich produtków i usług w internecie.
Przykład badania postaw konsumentów w internecie.
Kwestionariusz ankiety – praca licencjacka
To rodzaj badania, które co roku elektryzuje tysiące studentów w całej Polsce. Podstawą wielu prac licencjackich i magisterskich są w końcu badania ilościowe i jakościowe, a przeprowadzenie ich nie jest możliwe bez odpowiedniego kwestionariusza.
Bez względu na to, z jakich narzędzi badawczych skorzystamy i jak będzie wyglądać ocena danych, dobra ankieta licencjacka lub magisterska musi zawierać:
- Wprowadzenie – miejsce, w którym student przedstawia cel badania, wyjaśnia czego dotyczy, jak zostaną wykorzystane zebrane informacje. Można także tu zastrzec, że ankieta jest anonimowa i wytłumaczyć, jak respondent powinien udzielać odpowiedzi.
- Precyzyjne pytania – chcąc zebrać wiarygodne dane, należy pamiętać o logice zadawanych pytań, trzymaniu się celu badania, unikaniu możliwości udzielania odpowiedzi, które się wykluczają, etc.
- Miłą dla oka i przystępną grafikę – odpowiednie tło, font, wielkość liter, słowem przyjemne doświadczenie respondentów to klucz do uzyskania wysokiego wskaźnika odpowiedzi.
- Podziękowanie za udzielenie odpowiedzi i wzięcie udziału w badaniu.
Zobacz szablon ankiety do pracy magisterskiej.
Szablon pytania do pracy magisterskiej (badanie jakości produktu/usługi).
Kwestionariusz wywiadu – definicja:
Ankieta różni się od kwestionariusza wywiadu przede wszystkim tym, kto ją wypełnia. W pierwszym przypadku odpowiedzi udziela własnoręcznie respondent, w drugim natomiast wpisuje je ankieter, przeprowadzający wywiad.
Zadanie to może wydawać się proste, jednak od doświadczenia, przygotowania i umiejętności ankietera zależy nie tylko response rate, ale też jakość uzyskanych danych. Pytania zadawane w odpowiedni sposób (istotna jest również ich kolejność) nie mogą sugerować odpowiedzi, ani w żaden sposób nakierowywać uczestnika badania.
Ankieter zadaje respondentom pytania na podstawie przygotowanego wcześniej formularza. Notuje uzyskiwane odpowiedzi, a następnie przekazuje je do dalszej analizy. Warto cały proces przeprowadzić na narzędziach online, umożliwiających zapisywanie i obróbkę danych w czasie rzeczywistym. Pomoże to zaoszczędzić czas i skrócić okres realizacji badania.
Tyle teorii. Zobaczmy teraz przykłady kwestionariusza wywiadu.
Kwestionariusz wywiadu z rodzicami
W omawianych przykładach skupimy się na edukacji. Pierwszy kwestionariusz, któremu przyjrzymy się nieco bliżej dotyczy wywiadu z rodzicami.
Zadaniem ankietera może być w tym przypadku zebranie informacji służących np. rozwoju dziecka, preferencji dotyczących szkoły, oceny/zadowolenia z pracy placówki czy problemów wychowawczych.
Pytania zadawane respondetom mogą dotyczyć m.in. uczestnictwa rodziców w życiu szkoły, oceny merytorycznej zebrań rodziców z wychowawcami, poziomu nauczania, czy form zaangażowania nauczycieli w rozwój uczniów, którzy mają problem z nauką. Kwestionariusz może również zawierać metryczkę.
Zobacz szablon kwestionariusza wywiadu z rodzicami.
Przykład pytania z wywiadu z rodzicami.
Kwestionariusz wywiadu z nauczycielem
Bardzo ciekawe dane można uzyskać, przygotowując kwestionariusz wywiadu dla nauczyciela. Tym razem role się odwracają i to uczniowie i warunki pracy pedagoga podlegają ścisłej ocenie, co może się przełożyć na zmianę w funkcjonowaniu placówki i organizacji zajęć.
Kwestionariusz tego typu może również zawierać pytania, zbierające od respondentów informacje na temat sposobów ewaluacji postępów ucznia, dokumentowania osiągnięć dzieci czy monitorowania dalszych losów absolwentów.
Zobacz szablon kwestionariusza wywiadu z nauczycielem.
Przykład pytania z wywiadu z nauczycielem.
Opinie dotyczące edukacji mogą dotyczyć również innych aspektów. Wiele ciekawych pytań można zadać respondentom m.in. na temat wyboru szkoły ponadgimnazjalnej, oczekiwań rodziców i uczniów wobec placówki, badania agresji lub depresji wśród uczniów czy bezpieczeństwa w szkole.
Ankiety online umożliwiają realizację wywiadów i ankiet w szybki i anonimowy sposób. Zapewniają także przystępne i łatwe w obsłudze narzędzia do tworzenia raportów i analityki.
Webankieta to program do ankiet online
Za pomocą naszego programu możesz tworzyć ankiety online (surveys), testy wiedzy, quizy online, sondy, a także zbierać dane, np. e-maile i automatycznie generować raporty.
Bez karty kredytowej · Zrezygnuj kiedy chcesz · Program zgodny z RODO
Wybór narzędzi badawczych – podsumowanie:
Niezależnie od wybranego kwestionariusza i tego, jakie badanie zamierzamy zrealizować, przed przystąpieniem do każdej ankiety, formularza lub wywiadu warto przemyśleć następujące kwestie:
- Określenie jasnego celu i tematu badania oraz postawienie hipotez badawczych (kiedy prowadzone badanie tego wymaga),
- Wytypowanie grupy respondentów, czyli doprecyzowanie, do kogo kierujemy ankietę i zawarte w niej pytania (inna będzie konstrukcja kwestionariusza dla nastolatków, a inna dla grupy rencistów lub pracowników HR),
- Napisanie przystępnego wstępu (temat badania, instrukcje wypełnienia, czas niezbędny do udzielenia odpowiedzi, wskazówki, itp.)
- Przygotowanie pytań i metryczki. W tym miejscu należy pamiętać o logice i wyglądzie formularza. Im bardziej zadbamy o naszą ankietę, tym przyjemniejsza będzie ona w wypełnianiu dla respondentów,
- Zakończ formularz podziękowaniem za udział. W każdym przypadku dobrze jest sprecyzować, jak wykorzystane zostaną zebrane wyniki i czy respondent otrzyma np. raport z badań.
Gotowi na swój pierwszy formularz?
