Kiedy organizujemy otwarte badanie musimy liczyć się z tym, że komuś może zależeć na wypaczeniu jego wyniku, czy to na swoją korzyść, czy też ze zwykłej ludzkiej życzliwości. Problem ten nie występuje w wypadku badań zamkniętych kiedy to na jedną osobę przypada jeden unikatowy link i jedno wypełnienie. Otwarty dostęp do ankiety nie oznacza jednak, że jesteśmy bezbronni i nie możemy wychwycić nieuczciwych ankietowanych.
Często kiedy ankieta musi pozostać anonimowa decydujemy się na jej otwarcie. Oznacza, to że kwestionariusz jest dostępny dla każdego i niestety może być uzupełniony przez tą samą osobę kilka razy. W takich wypadkach zdarza się, że komuś zależy na ustawieniu wyników takiego badania. Na przykład jeśli ocenie poddawana jest rada miasta, praca urzędu lub nowowprowadzone regulacje. Dodatkowo takie badanie może odbywać się online, czyli ankieta umieszczana jest na stronie WWW podmiotu, którego dotyczy badanie. Możliwe jest też przeprowadzenie takiego badania offline. Webankieta.pl umożliwia ustawienie np. w urzędzie stoiska z wbudowanym tabletem, na którym zainteresowani mogą uzupełniać anonimowo ankietę. W obu przypadkach możliwe są nad użycia i w obu przypadkach możemy się przed nimi bronić. Poniżej lista najlepszych sposobów.
1. Badania online: Kontrola numerów IP i wydźwięku odpowiedzi
Po zakończeniu badania możemy wyeksportować jego surowe wyniki. W pliku excell otrzymujemy kolumny z IP osoby uzupełniającej, pytaniami i odpowiedziami. Jeśli zauważymy, że z tego samego IP pojawiło się dużo odpowiedzi o bardzo zbliżonym tonie, negatywnym czy pozytywnym. Jeśli zauważymy taką prawidłowość to istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo nadużyć i powinniśmy skorygować wyniki badania. Oczywiście sposób ten zadziała jeśli ankieta dostępna jest na stronie WWW a osoby ją wypełniające nie są ze sobą ściśle powiązane. Na przykład jeśli jest to badanie wewnątrz firmy, to praktycznie wszyscy będą mieli to same IP.
2. Badanie online: Kontrola IP i danych sprzętowych
Webankieta.pl nie tylko powie nam z jakiego IP łączył się ankietowany ale również z jakiej przeglądarki korzystał i w jakiej wersji. Jeśli w surowych wynikach zobaczymy powtarzające się IP wraz z tą samą przeglądarką i jej wersją. Plus do tego podobny wydźwięk wypowiedzi to jeszcze dokładniej możemy wychwycić nadużycia i to nawet w obrębie jednej firmy.
3. Badanie online: seryjne złe opinie, dane przeglądarki i adres IP
Prawdopodobnie najskuteczniejsze połączenie. Jeśli zobaczymy serię negatywnych odpowiedzi udzielanych z dokładnie tej samej przeglądarki i tego samego adresu IP, to mamy już pewność i spokojnie możemy wyczyścić wyniki badania z nieuczciwych uzupełnień.
4. Badanie online: styl, gramatyka i ortografia
Ok, opieraliśmy się na adresie IP, co jeśli osoba oszukująca w badaniu korzysta ze zmiennego adresu IP i przed każdym wypełnieniem zmienia adres. W takiej sytuacji też możemy znaleźć oszusta jednak jest to zadanie trudniejsze. Każdy z nas ma typowy dla siebie styl pisania, popełniamy te same błędy ortograficzne lub gramatyczne. Nawet jeśli staramy się zmieniać każdą odpowiedź i pisać ją w innym stylu, to większość z nas nie będzie w stanie zrobić tego prawidłowo i kontrolując wyniki badania łatwo będzie wychwycić pewne powtarzalne schematy.
W wypadku badań offline z wykorzystaniem stoisk multimedialnych oprócz porównania stylu, gramatyki i ortografii wypowiedzi możemy zrobić tylko jedno. Najlepszym i najskuteczniejszym sposobem jest nadzór wizualnym nad badaniem. W tym celu możemy:
-
- ustawić stojak w zasięgu kamery monitoringu;
- umieścić blisko stanowiska ochrony lub recepcji;
- desygnować osobę do obsługi i nadzoru nad badaniem.
